Read the article in English.

Muziek uit de Studio Ghibli Films van Hayao Miyazaki

Toen de Japanse componist Joe Hisaishi op Facebook had aangekondigd dat hij terug naar Europa zou komen voor een concert in Parijs, kon ik mijn enthousiasme nauwelijks bedwingen. Ik vroeg aan een vriend of hij mee wilde gaan en kocht kaarten via internet. Na een half uur van vloeken en tieren tegen een zwaar overbelaste Franse website omdat meer fans kaarten wilden kopen, was het mij toch gelukt twee kaarten te krijgen. Ik had geen idee waar we in de zaal zouden zitten, behalve dat de twee stoelen wel naast elkaar waren. Een paar weken later hoorde ik dat Hisaishi ook naar Praag ging komen, zeven weken voor het concert in Parijs. Dat concert in Praag was een fantastische ervaring, en je kan alles over dat concert lezen in mijn andere verslag. Gelukkig voor ons hadden beide evenementen een andere invulling: het concert in Parijs had de focus op Studio Ghibli animaties, terwijl het concert in Praag ook muziek uit andere films ten gehore bracht. Ook had het concert in Parijst  een aantal extra toevoegingen: zangeres Mai Fujisawa, de dochter van Hisaishi, was aanwezig tezamen met een kinderkoor, een regulier koor, en een andere verrassing die ik later in het verslag zal verklappen.

De indeling van het orkest kwam mij bekend voor van het andere Hisaishi concert. De eerste violisten en altviolen behielden hun reguliere plaats, maar de cello’s en contrabassen hadden hun plaats verruild met de tweede violisten. Toen Hisaishi op het podium verscheen, ontving hij gelijk een staande ovatie van het publiek. Toen de rust enigszins was wedergekeerd, begon Hisaishi het eerst werk van de avond te dirigeren: een selectie uit Nausicaa: Valley of the Wind. Het begin was niet perfect: ik kon niet alle instrumenten even goed horen in een stuk dat ik zo ongelofelijk goed ken. Maar alles was snel vergeven toen Hisaishi zelf plaats nam achter de piano om het hoofdthema te spelen. Ook het deel met het koor erna was erg mooi. Onder luid gejoel kwam Mai het podium op om hetzelfde liedje te zingen wat zij meer dan 30 jaar geleden heeft ingezongen. Je kon nog steeds haar kinderlijke stem horen in het liedje.

Het volgende werk op het programma is mijn meest geliefde stuk: Princess Mononoke. Toen “Legend of Ashitaka” begon, kwamen de verwachte emotionele reacties bovendrijven:  kippenvel kwam op en de tranen begonnen te vloeien. . .  tot de percussie van het volgende deel mij uit mijn emotionele trance haalde. Helaas was het de verkorte versie, maar gelukkig waren de percussionisten zeer precies in hun spel om mij weer terug in de realiteit te brengen. Voor het laatste deel van de Princess Mononoke suite, voegde sopraan Hélène Bernardy zich bij het orkest en begon zij, tot mijn blijdschap, de Japanstalige versie van het Mononoke liedje te zingen. Terwijl zij aan het zingen was, was het kippenvel terug van weggeweest. Helemaal toen het koor het liedje van de sopraan overnam en zijzelf daarover mooie lijnen ging zingen.

De muziek uit  Kiki’s Delivery Service werd heel mooi speels gebracht. Ik heb deze film nog steeds niet gezien, en de beelden op het scherm, samen met de vrolijke muziek, heeft mij doen besluiten om daar snel verandering in te brengen. Het werk bevatte ook een mooie vioolsolo die de concertmeester heel goed speelde. The Wind Rises begon met een mooi duet tussen Joe op de piano en Mathieu Sarthe-Mouréou op de mandoline. Net als het vorige werk, moet ik echt deze film een keer gaan zien om te genieten van de mooi getekende plaatjes in combinatie met de wonderschone muziek.

Het volgende werk op het programma was Ponyo on the Cliff by the Sea. Het bevatte onder andere het nummer “Mother Sea”, wat door Bernardy werd gezongen. Na een mooi middendeel, door het orkest gespeeld met goed gezongen akkoorden door het koor, begon het meest bekende Ponyo liedje. Ik word niet echt enthousiast van het originele liedje, het klinkt mij een beetje kinderachtig in de oren, maar ik was blij verrast met deze Engelse versie. Het was best grappig om al die serieuze gezichten in het koor te zien terwijl ze een kinderliedje aan het zingen waren. Voordat deze suite begon, was ik er niet van overtuigd of ik het wel leuk zou vinden, maar ik was achteraf blij verrast toen de muzikanten klaar waren met spelen.

En toen gebeurde er iets heel onverwachts: Hisaishi draaide zich om naar het publiek alsof hij ons wilde dirigeren. Maar wij waren het niet die hij wilde aansturen, het waren de percussionisten die zich stiekem achterin de zaal hadden opgesteld. Terwijl zij begonnen te spelen, kwam een harmonieorkest binnen gemarcheerd op de muziek van Laputa: Castle in the Sky. De toevoeging van het extra orkest was erg vermakelijk, maar voor mijn muzikale gehoor waren er wel een paar timingsproblemen. Ook zijn trombones best wel luid als ze hun partijen recht achter je aan het spelen zijn. Voor het orkest op het podium was het een mooie gelegenheid om even van het podium af te gaan en een beetje te rusten. Het koor moest wel blijven en zette het wonderschone “Carrying You” in, en ze kregen halverwege bijval van de muzikanten van het harmonieorkest die nog steeds in de gangpaden stonden. Het was op zich een goede interactie tussen het orkest en het koor, maar helaas bleef het kippenvel weg. Als het orkest zich bij het koor op het podium had kunnen voegen was de coördinatie waarschijnlijk beter geweest en was het geluid ook van één kant gekomen voor een beter resultaat. In het laatste deel “The Eternal Tree of Life”, marcheerde het orkest weer de zaal uit en was het aan het koor om het stuk af te maken.

Voor het volgende werk kwamen er maar een paar muzikanten van het orkest op het podium: een basklarinet, twee klarinetten, vier trombones en een tubaspeler voegden zich bij Hisaishi die weer achter de piano plaats nam voor “Bygone Days” uit de Porco Rosso film. De uitvoering was lekker jazzy en relaxed, en klonk lekker fris na al het geluidsgeweld dat het harmonieorkest door de hele zaal had geproduceerd.

Toen het orkest weer compleet was, begonnen ze met een mooie suite uit Howl’s Moving Castle, waar de koperblazers, waaronder de trompet die een grote rol had, zeker complimenten verdienden voor hun een goede uitvoering. Toen was het tijd voor Hisaishi om weer plaats te nemen achter de piano voor een magische en perfecte uitvoering van “One Summer’s Day” uit Spirited Away. Hierna kwam Mai weer het podium op voor “Reprise”, wat zij toendertijd ook had ingezongen voor de film. Om haar dit live te horen zingen was een prachtige ervaring, die ik niet heel snel zal vergeten

Het laatste werk wat op het programma stond was My Neighbour Totoro. Net als bij Ponyo vind ik de muziek een beetje kinderachtig, maar ook hier werden de liedjes in het Engels gezongen en was het toch plezierig om ernaar te luisteren. Veel muzikanten speelden kleine solo’s in “Hey Let’s Go” en gingen staan terwijl ze hun solo’s speelden. Persoonlijk vond ik de solo van de tuba het beste. Nadat de suite klaar was, had Hisaishi een grote glimlach op zijn gezicht en begon de staande ovatie, die niet meer leek op te houden.

Aangezien de meest bekenden muziekstukken uit de Ghibli films al waren gespeeld, was ik heel benieuwd of we wel toegiften zouden krijgen. Gelukkig kregen we die. De eerste toegift was lekker vrolijk en snel. Ik herkende het stuk, maar ik had geen idee uit welke film het kwam. Ik dacht zelfs even dat het misschien niet eens uit een Ghibli film was. Gelukkig heeft een echte Hisaishi-expert mij uit de brand geholpen door te vertellen dat het “Madness” uit Porco Rosso was.

De tweede toegift, en helaas het laatste werk van de avond, was “Ashitaka and San” uit Princess Mononoke, dat met een pianosolo begint. De beelden van Ashitaka and San op het doek deden mijn hart wegsmelten. Het stuk, en daarmee ook het hele concert, eindigde met het volledig orkest en koor die samen naar een sterke finale toewerkten.

Het is echt een voorrecht om een concert van Joe Hisaishi te mogen meemaken. Ik heb er absoluut geen spijt van om twee keer binnen twee maanden in twee verschillende Europese steden zijn concerten te bezoeken. Over het algemeen was dit concert, zoals verwacht, geweldig. In Praag had Hisaishi een klein blessure aan zijn vingers, maar gelukkig was deze hersteld in Parijs, zodat hij de piano weer perfect kon bespelen. De aanvulling van de twee koren was een mooie toevoeging die ik in Praag niet had. Het idee van een harmonieorkest dat binnen komt marcheren, was erg vermakelijk en zal ik niet snel vergeten, maar ik had ze toch liever op het podium willen zien voor een betere muzikale ervaring. Ook moet ik helaas melden dat er een kleine smet rustte op de uitvoering van de avond: uit één van de speakers kwam met regelmaat een raar geluid. Als Hisashi heel mooi op zijn piano speelt, of het koor emotioneel aan het zingen is, is het horen van dit geluid heel vervelend en als je het eenmaal hoort, blijf je het ook horen. Maar desalniettemin: als Joe Hisaishi weer naar Europa komt, koop ik zeker weer kaarten, want de uitgebreide variant van  “Legend of Ashitaka” met koor heb ik nog steeds niet gehoord. Deze blijft op mijn todo-lijst staan.

Concertinformatie

Orkesten gedirigeerd door Joe Hisaishi:  

• Orchestre Lamoureux
• Orchestre d’Harmonie de Pantin
• Students from Rayonnement Départemental de Pantin
• Harmonie des Deux Rives Paris
• Orchestre d’Harmonie de La Renaissance

Koren: Choeur Lamoureux and La Maîtrise des Hauts-de-Seine
Artiesten: Mai Fujisawa (zang), Hélène Bernardy (sopraan), Mathieu Sarthe-Mouréou (mandoline) en Kanako Horikawa (piano)

Programma

• Nausicaä of the Valley of the Wind
  • The Legend of the Wind
  • Nausicaä Requiem (Zang: Mai Fujisawa)
  • The Battle between Mehve and Corvette
  • The Distant Days
  • The Bird Man
• Princess Mononoke
  • The Legend of Ashitaka
  • The Demon God
  • Princess Mononoke (Sopraan: Hélène Bernardy)
• Kiki’s Delivery Service
  • A Town with an Ocean View
  • Heartbroken Kiki
  • Mother’s Broom
• The Wind Rises (Mandoline: Mathieu Sarthe-Mouréou)
  • A Journey (A Dream of Flight)
  • Nahoko (The Encounter)
  • A Journey (A Kingdom of Dreams)
• Ponyo on the Cliff by the Sea
  • Deep Sea Pastures
  • Mother Sea (Sopraan: Hélène Bernardy)
  • Ponyo’s Sisters Lend a Hand – A Song for Mothers and the Sea
  • Ponyo on the Cliff by the Sea
• Laputa: Castle in the Sky
  • Doves and the Boy
  • Carrying You
  • The Eternal Tree of Life
• Porco Rosso
  • Bygone Days
• Howl’s Moving Castle
  • Symphonic Variation “Merry-go-round + Cave of Mind”
• Spirited Away
  • One Summer’s Day
  • Reprise (Zang: Mai Fujisawa)
• My Neighbor Totoro
  • The Path of the Wind
  • Hey Let’s Go
  • My Neighbor Totoro
• Encore
  • “Madness” uit Porco Rosso
  • “Ashitaka and San” uit Princess Mononoke