Helaas is Maestro Ennio Morricone recent op 6 juli op 91-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van een val. Verrassend genoeg waren niet alleen de filmmuziekliefhebbers door dit verlies getroffen, maar ook mensen in mijn omgeving wisten wie hij was en, nog belangrijker, kenden een deel van zijn muziek. Tijdens zijn enorme carrière heeft hij muziek geschreven voor meer dan 500 films. Terwijl veel collega-filmmuziekschrijvers hun gedachten over hem en zijn muziek in zijn algemeenheid publiceren, wil ik me graag richten op zijn filmmuziek die de meeste impact op mij heeft gehad. Zijn meest populaire muziekwerken zijn natuurlijk de briljante soundtracks die hij heeft geschreven voor Westerns zoals The Good, The Bad and The Ugly, A Few Dollars More en Once Upon a Time in the West. De soundtrack waar ik echter het meest van hou, is die van The Mission, een film over jezuïtische missies in het 18e -eeuwse Zuid-Amerika waar de oorspronkelijke bewoners van het oerwoud, de Guarani genaamd, bedreigd worden door Spaanse en Portugese troepen. Hoewel ik de muziek al lang in mijn verzameling heb, had ik de film nog nooit gezien, dus ik wilde de ongelukkige gebeurtenis van Morricone’s overlijden als een kans aangrijpen om te ervaren hoe de prachtige muziek in deze film wordt toegepast.
De muziek voor de film is samengesteld rond drie thema’s, waarbij de eerste twee thema’s te horen zijn in het eerste nummer “On Earth As It Is in Heaven”, wat ook de muziek is die tijdens de aftiteling te horen is. Het eerste thema is de beroemde melodie uit het stuk “Gabriel’s Oboe”. Als je dit werk niet kent, moet je daar zeker eens naar luisteren. Vanaf de eerste keer dat ik het hoorde, wist ik dat dit nummer een van mijn favoriete filmmuzieknummers zou worden, wat het tot op de dag van vandaag nog steeds is. Het is de prachtige melodie op de hobo die dit stuk naar mijn mening een meesterwerk maakt. Er staan twee nummers met de naam “Gabriel’s Oboe” op dit album en in het algemeen zijn ze met enkele kleine verschillen vrijwel identiek. Het zou logisch zijn om dit thema toe te kennen aan de jezuïet Gabriël, die gespeeld wordt door Jeremy Irons, maar de muziek is ook te horen wanneer de onlangs bekeerde jezuïtische ex-huurling Mendoza herenigd wordt met zijn ‘instrument’, een zwaard. In een andere scène waar beide personages een emotioneel moment beleven, is ook het hobo-thema te horen. Daarom noem ik deze prachtige melodie het priestersthema.
Het tweede thema, dat in “On Earth As It is In Heaven” te horen is, vertegenwoordigt de Guarani. Het wordt gebruikt als een tegenmelodie voor het priestersthema en wordt door het koor uitgevoerd. In “Asuncion” is een versie met percussie en een Indiaanse fluit te horen. In “River” hoor je de koorversie op zichzelf, zonder het priestersthema, wat een vrolijk klinkend stuk is en een behoorlijk contrast vormt met de gevechtsscène waarin dit stuk te horen is.
Het derde thema is te horen tijdens de scènes met de prachtige Watervallen van de Iguaçu en is voor het eerst te vinden in het nummer met de toepasselijke titel “Falls”. Wat ik zo bijzonder vind aan dit thema is de eenvoud ervan en daarnaast toont het een van de sterke punten van Morricone’s muziek. Als je naar de hoofdmelodie van het thema luistert, is het slechts een eenvoudig patroon, maar de traagheid ervan, de manier waarop de noten door de muzikanten worden gespeeld – in het geval van “Falls” door een Indiaanse fluit – en de tegenmelodieën in de achtergrond, maken dit nummer tot een meesterwerk. In “Climb” maakt het falls-thema deel uit van een prachtige muzikale opbouw. In “Remorse” wordt de melodie van het thema op een donkere en humeurige manier gebruikt, voordat een mooiere versie van het thema door een hobo wordt uitgevoerd. In “Penance” opent de muziek met een humeurig klinkende melodie, die begint op een contrafagot, waarbij de rest van het orkest die melodie overneemt, met een treurig klinkende versie van het falls-thema in het midden van dat stuk. In “The Mission” hoor je een meer orkestrale versie van het thema en tenslotte is het thema te horen in het laatste nummer “Miserere”, waarin een jongenssopraan de melodie zingt.
De Guarani in de film zijn bekeerde christenen en een grote groep van hen zingt in de film in een koor, waarvoor Morricone twee stukken schreef, te weten “Ave Maria Guarani” en “Te Deum Guarani”. Wat mij opviel aan de stukken is dat één sopraan over de andere koorleden heen zingt, waardoor de opname minder perfect is en een natuurlijker karakter krijgt, wat goed bij de scènes past.
Tot slot zijn er nog twee andere nummers op het album die ik graag wil noemen, beiden zonder een van de drie thema’s. “Brothers” en “Charlotte” zijn beide muziekstukken met een fluit, strijkers en een gitaar om beide nummers een beetje een Spaans tintje te geven, aangezien de personages Spanjaarden zijn. Hoewel deze nummers niet een van de drie thema’s bevatten, past de muziek toch goed bij de film.
Het was voor mij een schitterende ervaring om deze waanzinnige filmmuziek in combinatie met de beelden op het scherm te horen. Wat ik geleerd heb van het kijken naar deze film met Morricone’s muziek is dat ” less is more”, als het goed uitgevoerd wordt. Elke keer als je de niet al te ingewikkelde muziek in de film hoort, voegt het echt iets toe aan het verhaal. Als je naar Morricone’s muziek luistert, zul je niet alleen merken dat zijn melodieën geweldig zijn, maar ook dat hij een genie was in het kiezen van de juiste klank voor die melodie, door gebruik te maken van een breed scala aan instrumenten.
Het is ook het vermelden waard dat het Guarani-thema en het priestersthema heel goed samengaan: het vertelt het publiek dat beide thema-aspecten, de priesters en de Guarani, aan het eind van de film een en hetzelfde zijn. Voor het geval je deze soundtrack van de helaas overleden Ennio Morricone nog niet kent, beluister hem dan maar eens goed. Maar ik kan ook andere prachtige filmmuziek aanraden naast zijn muziek voor de Spaghettiwesterns, zoals Cinema Paradiso, Once Upon a Time in America, The Untouchables en Maddalena. Ennio Morricone zal worden gemist, maar hij laat een erfenis van meer dan 500 soundtracks achter, waar we tot het eind der tijden van kunnen genieten en die ons aan hem doet denken.
Luisteren of kopen
- Koop deze soundtrack digitaal op Amazon.com, Bol.com of Apple Music
- Luister naar deze soundtrack op Spotify.
- Vraag een nummer aan van deze soundtrack op StreamingSoundtracks.com
Lijst van de nummers
De hoogtepunten zijn vetgedrukt.
- On Earth As It Is In Heaven (3:50)
- Falls (1:55)
- Gabriel’s Oboe (2:14)
- Ave Maria Guaraní (2:51)
- Brothers (1:32)
- Carlotta (1:21)
- Vita Nostra (1:54)
- Climb (1:37)
- Remorse (2:46)
- Penance (4:03)
- The Mission (2:49)
- River (1:59)
- Gabriel’s Oboe (2:40)
- Te Deum Guaraní (0:48)
- Refusal (3:30)
- Asuncíon (1:27)
- Alone (4:25)
- Guaraní (3:56)
- The Sword (2:00)
- Miserere (1:00)
Duur: 48 minuten
Virgin (1986)
