Read the article in English.

De X-Men vormen een fictieve superheldengroep die in mijn leven een belangrijke rol heeft gespeeld. Ik keek als kind al naar de tekenfilms op televisie en toen de eerste X-Men film in de bioscoop kwam, zat ik al op de universiteit en ging ik er met mijn vrienden naar toe. Sindsdien heb ik alle sequels en prequels van deze franchise gezien en ik heb zelfs enkele afleveringen van recentere cartoons op TV of op het internet gezien. Naast het feit dat het vermakelijk films zijn, gaan veel van de films ook vergezeld van goede muziek. John Ottman is een van de vaste componisten voor deze films, maar ook andere componisten hebben muziek voor een X-Men film geschreven, zoals wijlen Michael Kamen, Henry Jackman en John Powell, die een van mijn favorieten heeft gecomponeerd: X-Men: The Last Stand. In maart 2017 kondigde Hans Zimmer in een interview aan dat hij zou stoppen met het componeren van muziek voor superheldenfilms. Die belofte werd na meer dan twee jaar verbroken toen de aankondiging kwam dat hij de componist zou worden voor het meest recente X-Men deel: X-Men: Dark Phoenix. Toen ik dit nieuws hoorde, was ik behoorlijk verbaasd, want de meeste andere X-Men muziek is nogal orkestraal en dat is tegenwoordig niet echt de stijl waar Zimmer voor gaat.

Als je naar het eerste nummer “Gap” luistert, hoor je meteen dat dit typische synthesizer filmmuziek van Hans Zimmer is, met af en toe een koor dat meehelpt en een paar orkestrale elementen. Het hoofdthema van de film begint na een minuut en is een opeenvolging van akkoorden die met kleine stappen een beetje op en neer gaan. Zoals je van Zimmer mag verwachten, gaan deze akkoorden door, terwijl er andere muzikale elementen bijkomen en weer verdwijnen. Na drie minuten veranderen de akkoorden in korte en snelle noten met ondersteuning van een koor. Deze versie van het thema komt een paar keer op deze soundtrack als achtergrondmuziek terug in actiescènes. Aan het einde van dit acht minuten durende nummer is gezang te horen, dat helpt met de opbouw tot het Jean Grey thema, wat door het koor met veel wanhoop in hun stemmen wordt gezongen en dat Jean Grey voorstelt als de uiterst sterke Phoenix. Jean Grey als een verloren vrouw wordt vertegenwoordigd door hetzelfde thema, maar dan wordt de melodie door een vrouw gezongen, zoals te horen is aan het begin van het tweede nummer “Dark”. Het thema keert na 2 minuten terug, wanneer dezelfde mooie melodie door de piano wordt gespeeld.

Als je een aantal van mijn andere recensies gelezen hebt, weet je dat ik graag details over bepaalde nummers op een album uitlicht, maar na meerdere malen naar deze score geluisterd te hebben en de film te hebben gezien, zijn er niet veel details om over te praten. De rest van de filmmuziek is een mix van lange lijnen, verwijzingen naar beide thema’s en een constante stroom van repetitieve muzikale patronen.

Eén ding kwam in mijn hoofd op terwijl ik naar deze muziek luisterde. Hans Zimmer heeft in interviews wel eens gezegd – of het is een paar keer genoemd door andere componisten die voor hem hebben gewerkt – dat je door het schrijven van filmmuziek een verhaal vertelt en daar ben ik het helemaal mee eens. Ik zie twee manieren om zo’n verhaal muzikaal te vertellen. De eerste is door het gebruik van leidmotieven. Als je naar een stuk met veel leidmotieven luistert, kan je de bijbehorende scène meestal wel herbeleven. Het enige leidmotief in deze film is Jean Grey’s thema en in een film met veel personages is dat niet genoeg als je voor de leidmotief-methode gaat. De andere manier is waar Hans Zimmer om bekend staat, namelijk het creëren van een sfeer voor een film en het gebruik van muziek om de emoties op het scherm te versterken. Goede recente voorbeelden hiervan zijn de Dark Knight trilogie, Inception, Interstellar en Man of Steel en dat is waar het mis gaat voor deze film. Behalve de vele variaties op het Jean Grey thema is er niet veel emotie te horen. Er zijn andere personages in deze film naast Jean Grey en ze hebben allemaal hun eigen verhaal en emoties: Er is liefde, woede, verraad, trots, woede, rouw, spijt en dat hoor ik gewoon niet in de muziek terug, zowel met als zonder bijbehorende beelden.

De film heeft twee belangrijke scènes die een grote emotionele impact zouden moeten hebben. Een ervan is enorm treurig en het enige wat ik tijdens deze beelden hoorde, waren nietszeggende lange muzikale lijnen, terwijl deze scène een enorme impact heeft op toekomstige X-Men films. Ik had tranen in mijn ogen moeten hebben terwijl ik naar die scène keek, maar hij heeft me helemaal niet geraakt. Ik moet daarnaast ook vermelden dat de scène zelf eigenlijk ook niet goed is uitgevoerd. De andere belangrijke scène is wanneer Dark Phoenix haar krachten het meest tot hun recht komen. Het had een emotionele climax moeten zijn, maar ik kan dat moment op het album niet eens aanwijzen. Zo generiek is de muziek tijdens die scène.

Tijdens het surfen op het internet heb ik al berichten van mensen gezien die deze muziek kunnen waarderen, maar helaas ben ik daar niet een van. Als ik eerlijk ben is dit een van de zwakste soundtracks van Hans Zimmer tot nu toe. Ik vind het te systematisch, bijna alsof het door een machine is geschreven. Het voelt alsof er voor elke overgang in de film op een knop gedrukt wordt om een laag aan de bestaande muziek toe te voegen of om deze te verwisselen naar iets anders. Als iemand mij had verteld dat deze muziek het resultaat is van een programma dat op basis van kunstmatige intelligentie en met bestaande muziek van Hans Zimmer gemaakt is, dan zou ik dat waarschijnlijk bijna geloven.

Ik moet wel vermelden dat ik de film ook niet goed vond. Het verhaal was heel slecht uitgevoerd, maar ik heb veel slechte films gezien waarin de muziek mij in ieder geval hielp om me een betere bioscoopervaring te geven. Bij deze film was dat echter niet het geval. Ik ben blij voor hardcore Zimmer fans die nieuwe filmmuziek hebben om naar te luisteren, maar ik zal dit album van mijn persoonlijke Spotify-lijst verwijderen en in plaats daarvan mijn CD van John Powell’s X-Men: The Last Stand maar weer eens opzetten. Ik zal ook vol belangstelling wachten op Hans Zimmer’s volgend project, want ik geloof echt dat hij nog steeds een genie is in het maken van filmmuziek en het vertellen van muzikale verhalen.

Luisteren of kopen

• Koop deze soundtrack digitaal op Amazon.com of iTunes
• Luister naar deze soundtrack op Spotify

Lijst van de nummers

De hoogtepunten zijn vetgedrukt

1. Gap (8:08)
2. Dark (4:28)
3. Frameshift (8:16)
4. Amity (5:53)
5. Intimate (10:14)
6. Negative (3:59)
7. Deletion (4:52)
8. Reckless (9:36)
9. Insertion (7:57)
10. Coda (4:41)

Total lengte: 1 uur and 8 minuten
Twentieth Century Fox Film Corporation (2019)