We mogen van geluk spreken dat we hier in Nederland streamingdiensten hebben. We mogen op dit moment niet deelnemen aan groepsactiviteiten en ook geen restaurant, theater of bioscoop bezoeken. Er wachten veel films met potentieel briljante scores op me die ik niet kan zien. Diensten als Netflix zijn daarom niet alleen perfect voor wat vermaak in de avond, maar ze stellen me ook in staat om recensies te blijven schrijven. Een van de films die lock-downavonden voor mij aangenaam maakte was de Netflix film Don’t Look Up, met muziek door Nicholas Britell.
De film kan je zien als een komedie met veel satire, met zijn duistere verhaal over een paar wetenschappers die een enorme meteoor hebben ontdekt die op de aarde afstevent en de mensheid zal vernietigen, maar waar niemand zich iets van aan lijkt te trekken. Britells aanpak voor het schrijven van de muziek voor zo’n film is door filmmuziek te componeren die zich voornamelijk op een hoofdthema richt. Er is natuurlijk ook andere muziek op het album te vinden, maar het hoofdthema is zeker het hoogtepunt dat besproken moet worden.
Wat ik zo leuk vind aan dit thema, is dat je er in de eerste nummers al hints van kunt horen voordat je er volop van kunt genieten. In “Discovery” hoor je het thema opbouwen, samen met snelle synthesizertonen, die de wetenschap voorstellen. Als je op het punt komt om het thema in zijn volle omvang te kunnen horen, eindigt het nummer plotseling, waardoor je die voldoening niet krijgt. In “Ephemeris” hoor je het wetenschapsmotief nogmaals, maar nu over een lopende baslijn, met een hint van de melodie van het thema op kleine belletjes. Het thema wordt in “The Call” uitgevoerd op een vibrafoon voordat het overgaat in een intens elektronisch stuk. In “C-5 Galaxy” begint het thema meer gestalte te krijgen door de toevoeging van drumstel, orgel en koperblazers.
De film heeft een lange proloog waarin al deze nummers worden afgespeeld. Aan het slot van de proloog staan de wetenschappers op het punt om aan te kondigen dat de wereld verdoemd is en verschijnt de hoofdtitel van de film op het scherm, waarin de line-up van spraakmakende acteurs die in deze film meespelen wordt voorgesteld. In “Don’t Look Up – Main Title Theme” kun je eindelijk luisteren naar het volledige hoofdthema in de vorm van een meesterlijk jazzstuk. Het stuk heeft een basis van een snel lopende baslijn, met een grote kopersectie die daarover heen de akkoorden speelt. De melodie wordt gespeeld door twee trompettisten die extreem luid en een beetje excessief spelen. Het stuk past perfect bij wat de film probeert te bereiken: een serieus verhaal neerzetten, maar dan met een knipoog.
Deze jazz versie is na zijn introductie meerdere malen te horen in bijvoorbeeld “My Boyfriend Broke Up With Me” en “It’s a Strange Glorious World”. Het is ook verder uitgewerkt te horen in “Don’t Look Up – End Credits Suite” en “Don’t Look Up – Main Title Suite”. In sommige andere nummers is de melodie in een niet-jazzstijl aanwezig, wat laat zien hoe sterk het thema is, omdat het op meerdere manieren kan worden gebruikt. Deze versies zijn te horen in “The Arrest”, “Kate Goes Home” en in de tweede helft van “The BASH Launch”.
Er zijn meer thematische ideeën te horen en het tweede grote thema staat voor het lanceren van raketten in de ruimte. In “The Launch” is een schitterende orkestrale versie van dit thema te horen, samen met het wetenschapsmotief en een koor voor de finale. In “Arrival At The Hangar” lijkt de melodie meer op een fanfare, waarbij de melodie wordt uitgevoerd door koperblazers. In “Twenty-Four Drones Is Enough” en “It All Comes Down to This” hoor je glorieuze combinaties van zowel de orkestrale als de fanfare versie, ondersteund door wat slagwerk.
Er is ook wat diëgetische muziek te vinden op het album. Voor degenen die niet weten wat ‘diëgetisch’ betekent: het is een veelgebruikte term in filmmuziek die het concept beschrijft van muziek die niet alleen door het publiek van een film gehoord kan worden, maar ook door de acteurs zelf in die specifieke scène. Het grootste voorbeeld is het lied “Just Look Up”, uitgevoerd door Ariana Grande, die een rol in de film heeft. Een ander leuk voorbeeld is “On Hold”, wat muziek is die te horen is uit een telefoon in de film. Het laatste voorbeeld van diëgetische muziek dat ik wil noemen is het elektronische nummer “BASH Corporate Ident – “Liif””, wat gespeeld wordt tijdens een presentatie van het grote techbedrijf BASH. De melodie wordt in de rest van de soundtrack gebruikt als een thema voor dit bedrijf. “The BASH Presentation” is een prachtig, emotioneel en orkestraal stuk met een koor en een wonderschone vioolsolo. In “FEMA-BASH Commercial”, een ander diëgetisch stuk, is het thema te horen op een piano.
Meer uitstekende muziek is nog te ontdekken in de finale van de film, met “Memento Mori” als mijn hoogtepunt. Het is een fraaie wals is met allerlei geluiden van kleine belletjes, waarvan een andere versie te vinden is in een van de prachtige bonusnummers van het album: “Logic Waltz in B major”.
De muziek van Nicholas Britell past uitstekend bij deze film. Ik kan me voorstellen dat het schrijven van muziek voor een komedie met zo’n satirische donkere ondertoon een uitdaging kan zijn. Ik denk dat Britells aanpak door een semi-serieuze score te schrijven de perfecte oplossing was. Bovendien zijn de thema’s die Britell gecreëerd heeft niet alleen op zichzelf geweldig, hij was ook in staat om ze fraai om te zetten in muziek die bij de scènes paste. Ik ben pas vorig jaar begonnen met het recenseren van Britells muziek en zowel deze soundtrack als Cruella zijn uitstekend. Ik kijk uit naar wat hij in 2022 zal brengen.
Luisteren of kopen
- Koop deze soundtrack digitaal op Amazon.com of Apple Music
- Luister naar deze soundtrack op Spotify
Lijst van de nummers
De hoogtepunten zijn vetgedrukt.
- Just Look Up (from Don’t Look Up) [uitgevoerd door Ariana Grande] (3:21)
- Discovery (1:21)
- Ephemeris (1:05)
- On Hold (0:27)
- The Call (2:32)
- C‐5 Galaxy (1:04)
- Don’t Look Up – Main Title Theme (0:51)
- BASH Corporate Ident – “Liif” (0:40)
- Hyperobject Approaches (0:46)
- My Boyfriend Broke Up With Me (0:32)
- The Arrest (1:04)
- It’s a Strange Glorious World (2:34)
- The Launch (3:59)
- The BASH Presentation (2:07)
- Kate Goes Home (0:59)
- FEMA‐BASH Commercial (0:58)
- Arrival at the Hangar (0:58)
- There Is a Comet (1:17)
- The Comet Appears (2:55)
- The Prayer for Stuff (0:50)
- The BASH Launch (0:43)
- Twenty‐Four Drones Is Enough (0:54)
- It All Comes Down to This (0:42)
- Thanksgiving (Overture to Logic and Knowledge) (4:40)
- The End? (2:18)
- Memento Mori (1:26)
- Don’t Look Up – End Credits Suite (2:29)
- Logic Waltz in B major (1:43)
- Don’t Look Up – Main Title Suite (4:08)
- Ode to Science (3:29)
- Second Nature (4:02)
Duur: 57 minutes
Republic Records (2021)
